Header image

Schone Scheepvaart

In 2030 willen we een duurzame energiehaven zijn, die sterk is verbonden met de omgeving en bijdraagt aan een schoon leefklimaat. Schone scheepvaart speelt daarin een belangrijke rol. Daarom werken we toe naar emissievrije scheepvaart in het Noordzeekanaalgebied in 2050.

Visie schone scheepvaart

Onze ambities, doelen en acties zijn vastgelegd in een nieuwe Visie Schone Scheepvaart. In deze visie stellen we onder andere doelen voor het reduceren van de uitstoot van CO2. Verder moet in 2030 de zeecruise aan de kade emissievrij zijn en in 2050 moet alle scheepvaart in de Amsterdamse haven emissievrij zijn. Door hier samen met de sector naartoe te werken, leveren we een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit in de omgeving van het Noordzeekanaalgebied en aan de klimaatopgave van Parijs.

Drie belangrijke pijlers

Maritime Energy Carriers

In samenwerking met onze partners bieden we duurzame scheepvaart-brandstoffen aan in de haven. Ook beïnvloeden we de scheepvaart om deze brandstoffen te gebruiken.

Port Emission Reduction Technologies

Met deze technologieën reduceren we de emissies van schepen op hun ligplaats in de haven. Zo verbeteren we de lucht- en geluidskwaliteit en dragen we bij aan de reductie van broeikasgassen.

Port Call Optimization

We reduceren de emissies door de scheepvaart efficiënt af te handelen. Zo optimaliseren we het plannings- en afhandelingsproces van scheepvaart in de haven.

Zo werken we aan schone scheepvaart

Varen op waterstof

Wij geloven dat waterstof en methanol een grote bijdrage leveren aan de energietransitie en het verschonen van de scheepvaart. Daarom doen we mee met H2ships, een pilot van Interreg North West Europe, waarmee we kijken hoe de scheepvaart kan varen aangedreven door waterstof. Voor deze pilot bouwen we ons eigen vaartuig om naar een elektrisch vaartuig, dat wordt aangedreven op door waterstof. 

Veilig bunkeren van alternatieve brandstoffen

Hoe zit het eigenlijk met de ruimtelijke ordening en veiligheid als alternatieve brandstoffen, zoals waterstof, methanol en ammoniak, worden gebunkerd? Moet daar nieuw beleid voor worden ontwikkeld? Samen met DNV en AVIV hebben we hier onderzoek naar gedaan, om te zorgen dat de Amsterdamse haven klaar is voor schone scheepvaart.

Walstroom

Binnen de ring (A10) van Amsterdam zien we zoveel mogelijk bezoekende schepen aan de walstroom. Dat is een stuk schoner en geeft minder geluid- en geuroverlast voor omwonenden. We zetten in op walstroom door bestaande voorzieningen te upgraden, nieuwe voorzieningen te plaatsen en mobiele walstroom aan te bieden. Ook willen we walstroom aanleggen bij de Passenger Terminal Amsterdam.

Getting to Zero Coalition

Port of Amsterdam heeft zich aangesloten bij de Getting to Zero Coalition. Dit is een coalitie van meer dan 150 bedrijven in de maritieme industrie met als doel de luchtemissies van de scheepvaart versneld te verlagen, door (met name) het gebruik van nieuwe schone brandstoffen.

Beleid roetuitstoot

Samen werken wij aan het terugdringen van roetuitstoot door schepen in het gebied. Dit doen we door schippers en kapiteins goed voor te lichten over geldende regels, maar ook door gericht toezicht en waar nodig te handhaven. Zo zetten we een belangrijke stap richting betere (lokale) leef- en luchtkwaliteit.

Ontgassen binnentankvaart

In de haven zijn twee openbare wachtlocaties geschikt gemaakt om binnentankschepen te ontgassen naar een mobiele ontgassingsunit. Deze ligplaatsen zijn in samenwerking met Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied aangewezen op basis van de provinciale beleidsregel ‘stilliggend ontgassen binnentankschepen buiten een inrichting’. Hiermee volgen we het geldende provinciale ontgasverbod en sorteren we voor op het landelijke ontgasverbod voor veel vluchtige organische stoffen per 01 juli 2024. Zo zetten we als haven stappen om de scheepvaart te faciliteren en te zorgen voor minder uitstoot.   

Veelgestelde vragen over schone scheepvaart

Alles over schone scheepvaart

Broeikasgas emissies: CO2 (koolstofdioxide) en CH4 ;(methaan= aardgas) en N2O (distikstofmono-oxide= lachgas). Samen zijn dit CO2- equivalenten (CO2e), oftewel broeikasgassen.  

CO2 vormt het grootste probleem bij de fossiele brandstoffen. 1 kg diesel zorgt bij verbranding in de motor voor ruim 3 kg uitstoot van CO2. ​

Luchtverontreiniging: Zwaveloxides (SOX), Stikstofoxides (NOX), Fijnstof (PM10 en PM2,5), Roet (Black Carbon). Bij tankschepen, als ladingresidu vaak nog vluchtige organische stoffen (VOS), bijvoorbeeld benzine- of nafta dampen.​

2. Wat stoot een zeeschip gemiddeld uit?

Hierbij spelen verschillende factoren een rol. Je kunt dit in de volgende stappen bekijken:

Stap 1. Relatieve uitstoot per gebruikte hoeveelheid energie (per kWh):​

Voor de broeikasgassen: dit is afhankelijk van het type brandstof dat wordt gebruikt (gewone diesel, biobrandstoffen of e-fuels; synthetische brandstoffen geproduceerd met elektriciteit, LNG, waterstof, methanol, biodiesel et cetera) en of het schip aan de walstroom ligt. Hierbij speelt ook de aard van de geleverde elektriciteit een rol, als je die emissies niet buiten beschouwing wil laten (groene stroom of niet).

Voor de luchtverontreiniging deel A: voor SOX, fijnstof en roet (en stikstof uitstoot, maar dan alleen van de stoomketels) hangt dit met name samen met wederom het gebruikte type en de aard van brandstof en gebruikte reinigingstechnieken in de motor en ketel. Denk aan roetfilters of gaswassers in de schoorsteen van het schip. Ook hier ligt dit ook aan of het schip wel of niet op walstroom is aangesloten. Brandstoffen als LNG, waterstof en ook methanol zijn zeer schoon qua luchtverontreiniging;

Voor de luchtverontreiniging deel B: voor de stikstofuitstoot NOX  voor de motoren hangt dit samen met de classificatie van de motoren, de zogenaamde Tiers. Hoe ouder de motor, en dus hoe ouder het schip, hoe meer stikstofuitsoot per kWh. De meest moderne motoren (op schepen met een bouwjaar van na 2016 / 2021) zijn Tier III geclassificeerd en stoten 80% minder stikstof uit per kWh, dan de zogenoemde Tier I schepen (gebouwd tussen 2000-2010). Ook hier speelt al dan niet aansluiten op walstroom uiteraard weer een rol. ​

Stap 2. Absolute uitstoot afhankelijk van de hoeveelheid gebruikte energie en de totale vaar- en verblijfsduur ​

De hoeveelheid benodigde energie van een schip hangt af van het soort schip, hoe groot het is en de activiteit. Varen of manoeuvreren, laden, lossen of wachten maakt nogal een verschil in energiegebruik. Met behulp van de benodigde energie en aantal uren, kunnen de emissies van een specifiek schip van een bepaalde tijdsperiode worden bepaald. ​

Hierbij spelen verschillende factoren een rol. Je kunt dit in de volgende stappen bekijken:

Stap 1. Relatieve uitstoot per gebruikte hoeveelheid energie (per kWh):​

Voor de broeikasgassen: dit is afhankelijk van het type brandstof dat wordt gebruikt (gewone diesel, biobrandstoffen of e-fuels; synthetische brandstoffen geproduceerd met elektriciteit, LNG, waterstof, methanol, biodiesel et cetera) en of het schip aan de walstroom ligt. Hierbij speelt ook de aard van de geleverde elektriciteit een rol, als je die emissies niet buiten beschouwing wil laten (groene stroom of niet).

Voor de luchtverontreiniging deel A: voor SOX, fijnstof en roet (en stikstof uitstoot, maar dan alleen van de stoomketels) hangt dit met name samen met wederom het gebruikte type en de aard van brandstof en gebruikte reinigingstechnieken in de motor en ketel. Denk aan roetfilters of gaswassers in de schoorsteen van het schip. Ook hier ligt dit ook aan of het schip wel of niet op walstroom is aangesloten. Brandstoffen als LNG, waterstof en ook methanol zijn zeer schoon qua luchtverontreiniging;

Voor de luchtverontreiniging deel B: voor de stikstofuitstoot NOX  voor de motoren hangt dit samen met de classificatie van de motoren, de zogenaamde Tiers. Hoe ouder de motor, en dus hoe ouder het schip, hoe meer stikstofuitsoot per kWh. De meest moderne motoren (op schepen met een bouwjaar van na 2016 / 2021) zijn Tier III geclassificeerd en stoten 80% minder stikstof uit per kWh, dan de zogenoemde Tier I schepen (gebouwd tussen 2000-2010). Ook hier speelt al dan niet aansluiten op walstroom uiteraard weer een rol. ​

Stap 2. Absolute uitstoot afhankelijk van de hoeveelheid gebruikte energie en de totale vaar- en verblijfsduur ​

De hoeveelheid benodigde energie van een schip hangt af van het soort schip, hoe groot het is en de activiteit. Varen of manoeuvreren, laden, lossen of wachten maakt nogal een verschil in energiegebruik. Met behulp van de benodigde energie en aantal uren, kunnen de emissies van een specifiek schip van een bepaalde tijdsperiode worden bepaald. ​

Iets minder dan drie procent.

Bij broeikasgassen heb je het over emissieneutraal. Dat houdt in dat er sprake is van een gesloten koolstofketen.  Je haalt de C uit de lucht en met het verbranden van de brandstof komt de C weer vrij.

Bij de luchtkwaliteit heb je het over emissieloos. Dat houdt in dat er geen vervuilende stoffen meer worden uitgestoten.

Met onze aanpak focussen we op emissies naar de lucht uit scheepsmotoren en andere energiesystemen aan boord van schepen. We ondernemen ook actie om emissies naar de lucht te reduceren die vrijkomen bij ladingoverslag, zoals vluchtige organische stoffen. Daar hoort ook geur- en geluidsreductie bij. Verder richten we ons op emissiereductie naar het water door de scheepvaart, waaronder het lozen van afval- en ballastwater. Tot slot vinden wij het onze taak om te zorgen voor geschikte voorzieningen, waarmee schepen hun huishoudelijke afval en ladingafval netjes kunnen afleveren.

Door emissieneutraal en emissieloos samen te voegen, is gekozen voor de term: emissievrij​.

Klimaatneutraal en emissieneutraal zijn synoniem. Hierbij is sprake van een gesloten koolstofketen.

Vragen of meepraten over schone scheepvaart? Neem contact op!

Henri van de Weide

Henri van de Weide

Adviseur Divisie Havenmeester

Be part of a better port

We streven samen met het havenbedrijfsleven en onze partners iedere dag naar een betere haven. Daarom werken wij continu aan onze bereikbaarheid en aan een vlot, veilig en transparant scheepvaartproces. En ontwikkelen we een toekomstbestendige havenregio. Door te investeren in de verduurzaming van energie en in circulaire activiteiten nemen wij het voortouw.